شناخت انواع پارچه و خصوصیات آن

پارچه یکی از ضروری ترین و کاربردی ترین اختراعات بشر می باشد، پارچه براساس نوع مواد به کار رفته در آن به انواع لی، کتان، چرم، ابریشم و … تقسیم بندی می شود.

همان طور که می دانید انتخاب پارچه مناسب برای دوخت انواع لباس بسیار مهم می باشد، باید با توجه به مدل لباس و کاربرد آن جنس پارچه را انتخاب کرد، پارچه براساس موارد به کار رفته در تولید آن در انواع مختلف پارچه لی، پارچه کتان، پارچه نخی، پارچه جیر، پارچه چرم، پارچه ویسکوز، پارچه کنف، پارچه ساتن و … وجود دارد، اگر می خواهید در هنگام خرید لباس و دیگر لوازمی که در تولید آن از پارچه استفاده شده است ،انتخاب مناسبی داشته باشید، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا با انواع پارچه و خصوصیات آن بیشتر آشنا شوید:

پارچه

به لایه انعطاف پذیر از نخ ها و الیاف طبیعی و مصنوعی که در هم بافته شده اند، پارچه گفته می شود، الیاف طبیعی پارچه شامل پشم، کتان، ابریشم و پنبه می باشد. در حالی که الیاف مصنوعی پارچه شامل ریون، نایلون و پلی استر می باشد. برای دوخت انواع مبلمان، پرده، سرویس آشپزخانه، لباس و … با توجه به طرح و مدل آنها از انواع مختلف پارچه استفاده می شود.

انواع پارچه

در تولید انواع پارچه از مواد مختلفی استفاده می شود، بر حسب مواد به کار رفته در تولید پارچه، انواع مختلفی از پارچه ها را داریم که در این مقاله به انواع پارچه های پرکاربرد و خصوصیات آنها اشاره می کنیم، پس با ما همراه باشید

پارچه لی

پارچه لی در واقع همان جین می باشد که در ایران با نام برند آن یعنی Lee معروف شده است. انواع پارچه لی شامل نخی، کاغذی، ضخیم، کشی و غیر کشی می باشد. دارای استحکام و مقاومت بالایی می باشد. این نوع پارچه در دوخت انواع مانتو، شلوار، کیف، کفش و … بسیار پرکاربرد می باشد. به دلیل شیک بودن و زیبایی خاص، مورد پسند تمام سلیقه های می باشد و هیچ گاه از مد نمی افتد. برای رنگ کردن آن از گیاهان استفاده می شود.

پارچه نخی

پارچه نخی، همان پارچه پنبه ای می باشد که در زبان عامیانه به آن پارچه نخی گفته می شود. از خصوصیات آن می توان خنک بودن، نرمی، بدون ایجاد حساسیت، گوله نشدن اشاره کرد. لباس های نخی به دلیل اینکه هوا را رد و بدل می کنند، حرارت بدن را به بیرون منتقل می کنند و باعث ایجاد خنکی می شوند که مناسب فصل بهار و تابستان می باشد. در طرح ها و رنگ های مختلف وجود دارد، با توجه به الیاف به کار رفته در تولید آن در سه نوع طبیعی، مصنوعی و مخلوط وجود دارد.

پارچه کتان

یکی دیگر از انواع پارچه پارچه کتان است. برای ساخت این نوع پارچه از گیاه کتان استفاده می شود. لباس های کتان به دلیل قابلیت جذب آب بالا و خنکی آن، در فصل های بهار و تابستان کاربرد زیادی دارند. از کتان برای دوخت انواع دستمال سفره، پوشش مبل، حوله، پیش بند، کیف، رومیزی و … استفاده می شود. سطح صاف و درخشنده ای دارند. کتان به دلیل این که در هنگام شست و شو تغییر سایز و اندازه می دهد بهتر است قبل از برش یک بار شسته شود.

پارچه ابریشم

برای تولید پارچه ابریشم از پیله کرم ابریشم استفاده می شود. پارچه بسیار نرم و براق ابریشم در رنگ های مختلفی وجود دارد، نوع طبیعی ابریشم در اثر سوزاندن، بوی موی سوخته می دهد. از این پارچه گران قیمت و لطیف برای دوخت انواع شال، مانتو، کراوات، کت و شلوار و … استفاده می شود.

پارچه جیر

پارچه جیر نوعی چرم نازک است که از پوست بز، گوزن، گوسفند و گوساله در طی فرایند خاص و تبدیل سطح گوشتی آن به حالت مخملی ساخته می شود. به دلیل کثیف شدن سریع پارچه جیر، باید از هرگونه خاک و چربی دور نگه داشته شود. در حقیقت پارچه جیر دارای بی نظمی های است که به عنوان چرم لمس می شود. پارچه جیر در تولید کفش به دلیل مقاومت بالا و عدم نفوذ هوا کاربرد بسیاری دارد. همچنین پارچه جیر پالتویی در فصل سرما به دلیل زیبایی در دوخت، بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. جنس پارچه جیر پالتویی، حالتی بین چرم و مخمل دارد که سبب جذابیت آن شده است.

چرم طبیعی

پوست حیواناتی مانند بز، گوسفند، گوساله، مار، کوسه و … در طی فرایند دباغی تبدیل به پارچه چرم طبیعی می شود. از چرم به دلیل خاصیت گرما در دوخت انواع لباس زمستانی استفاده می شود. در تولید انواع لباس، مبلمان، کفش و … کاربرد دارد، قیمت این نوع پارچه گران می باشد.

چرم مصنوعی

این نوع چرم ترکیبی از لایه پی وی سی و لایه روکش می باشد. به دلیل تولید این پارچه از مواد شیمیایی، قیمت ارزان تری و مناسب تری نسبت به چرم طبیعی دارد.

راه های تشخیص چرم طبیعی از چرم مصنوعی

به دلیل شباهت چرم طبیعی و مصنوعی تشخیص آن به هنگام خرید کفش، کیف، دستکش و … بسیار مهم می باشد، به همین خاطر در این مطلب به چند روش برای تشخیص چرم طبیعی و مصنوعی اشاره می کنیم:

سطح چرم طبیعی صاف و یک دست نمی باشد قسمت های مختلف آن ضخامت متفاوتی دارد در حالی که چرم مصنوعی سطح صاف و یک دستی دارد.
طرح های سطح چرم طبیعی یکنواخت و منظم نمی باشد ولی چرم مصنوعی طرح های منظمی دارد
چرم طبیعی بر خلاف چرم مصنوعی در اثر فشار دادن چین و چروک می شود
بوی چرم طبیعی ومصنوعی با هم متفاوت می باشد. چرم طبیعی به هنگام سوختن بوی موی سوخته حیوانات را می دهد ولی چرم مصنوعی در اثر سوختن بویی شبیه مواد پلاستیکی دارد
چرم طبیعی بر خلاف چرم مصنوعی آب را به خود جذب می کند
پشت چرم طبیعی حالت پرز دار می باشد در حالی که چرم مصنوعی حالت نخ مانند دارد
انعکاس نور در چرم طبیعی هنگامی که مقابل خورشید قرار می گیرد به صورت یک دست نمی باشد
چرم طبیعی در هنگام لمس به خاطر این که از پوست حیوانات ساخته شده است گرما را به پوست دست منتقل می کند
اگر چرم طبیعی را در رنگ های مختلف دیدید تعجب نکنید چون مانند چرم مصنوعی می توان آن را در هنگام تولید رنگ کرد

پارچه ساتن

در تولید ساتن از پنبه، ابریشم، نایلون، رایون، پولیستر و … استفاده می شود. ساتن به دلیل وزن کم نیار به مراقبت زیادی دارد. ساتن صاف و براق می باشد و در دوخت لباس های زنانه کاربرد زیادی دارد. انواع ساتن شامل عاشقی، فیروزه ای، نگین دار، پشت کرب، شیشه و … می باشد

پارچه مخمل

مخمل نوعی پارچه کرکی که از ابریشم، پنبه، کتان و پشم تهیه می شود. تهیه و تولید مخمل کار بسیار دشواری است که باعث شده جزء پارچه های اشرافی محسوب شود. این نوع جنس در تولید انواع لباس، پرده، روتختی و … کاربرد دارد.

پارچه ویسکوز

پارچه ریون یا پارچه ویسکوز الیافی هستند که پایه طبیعی دارند و همچون پنبه و لینن دارای ماهیت گیاهی (سلولزی) هستند. پارچه ویسکوز در طی فرآیند شیمیایی در دو نوع الیاف پرز کوتاه و الیاف پرز بلند ایجاد می شود. دارای استحکامی کمی می باشد، از ویسکوز (ریون) برای دوخت لباس زنانه، مردانه، رومیزی و … استفاده می شود. لباس های ویسکوز (ریون) به دلیل خنکی که ایجاد می کنند در فصل تابستان طرفدار زیادی دارد. باید بدانید که پارچه ویسکوز دارای جذب رطوبت بالایی است و گاهی بیشتر از 50 درصد آن را پنبه تشکیل می دهد. همچنین باید بدانید که پارچه ویسکوز با جذب رطوبت، استحکامش کم می شود به عبارتی خیس شدن پارچه های ویسکوز، باعث کاهش عمرشان می شود. از آن جایی که پارچه ویسکوز توسط بشر تهیه می شود، به آن الیاف “بشر ساخته” نیز گفته می شود. شاید با خودتان بگویید الیافی مانند نایلون و پلی استر نیز توسط بشر ساخته می شود پس چرا به آن ها بشر ساخته نمی گویند؟ برای این سوال لازم است بگوییم، پایه الیاف نایلون و پلی استر از مشتقات نفتی بوده و کاملا مصنوعی هستند در حالی که الیاف پارچه ویسکوز از این مدل نبوده و “بشر ساخته بازیافتی” هستند.

پارچه پشمی

برای تولید پارچه پشمی از پوست و پشم بز، گوسفند، خرگوش، بز و … استفاده می شود، بنابراین الیاف پشم جز الیاف طبیعی محسوب می شوند. پشم به دلیل خاصیت کشسانی بعد از شستن شکل ظاهری خود را حفظ می کند. لباس های پشم با خروج هوای اضافی از بدن به حفظ تعادل دمای بدن کمک می کنند. الیاف پشمی نسبت به دیگر الیاف در مدت زمان طولانی دچار ساییدگی می شود.

پارچه لمه

لمه از الیاف رنگی و نخ های براق ساخته شده است. این نوع پارچه در بین بانوان به دلیل زیبایی آن بسیار محبوب می باشد و برای دوخت انواع لباس مجلسی به دلیل خوش ایست بودن آن استفاده می شود. در هنگام شست و شوی لمه به خاطر حالت دندانه دار آن نگران نباشید به دلیل اینکه فقط اکلیل های اضافی آن مقداری شسته می شوند. لمه دارای رنگ های مختلفی می باشد که بر حسب سلیقه خود می توانید رنگ مورد علاقه خود را برای لباستان انتخاب کنید.

پارچه حریر

حریر نوعی ابریشم نازک است که از الیاف طبیعی تهیه شده است. حریر دارای انواع مختلفی از قبیل حریر ساتن، کرپ حریر، حریر سیلم، حریر پرده ای و … می باشد.

پارچه کنفی

پارچه کنف به خاطر نوع بافت و نوع پارچه اش، حس و حال عجیبی دارد و انواع مختلفی دارد. معمولا پارچه کنف به دلیل استفاده در دکوراسیون عروسی، وسایل هنری و طراحی لباس ها محبوبیت خاصی دارد. پارچه کنف از زمانی که تولید می شود دارای بوی خاصی است، برای این که بوی آن از بین برود می توانید بعد از شستن آن را در زیر نور خورشید پهن کنید. البته بوی آن کاملا از بین نمی رود.

پارچه نایلون

از نایلون به دلیل خاصیت کششی و سایشی بالای آن، در تولید جوراب استفاده می شود.

پارچه بنگالین

در تولید بنگالین از ابریشم، پشم و الیاف مصنوعی استفاده می شود. نام آن از بنگال گرفته شده است چون اولین بار در آنجا تولید شده است.

پارچه ژرژت

ژرژت نوعی پارچه کرب نازک با بافت ریز می باشد که لمس زبری دارد. در تولید ژرژرت از ابریشم و یا پلی استر استفاده می شود. وزن آن کمی از ابریشم سنگین تر می باشد.

پارچه لینن

لینن یا لنین نوعی پارچه کنفی که از الیاف طبیعی و مصنوعی ساخته شده است. هرچه درصد پنبه نسبت به درصد پلی استر بالاتر باشید، لینن دارای کیفیت بهتری می باشد. برای شست و شوی لینن از لباس شویی استفاده کنید.

پارچه فاستونی

از پشم، مخلوط پشم و پلی استر، مخلوط پشم و کرک به عنوان مواد اولیه فاستونی استفاده می شود. فاستونی در تولید انواع مانتو، کت و شلوار، کت و دامن و … کاربرد دارد.

پارچه کرپ

جنس کرپ معمولا از ابریشم، پشم و یا پلی استر می باشد. کرپ نازک و توری مانند می باشد. از لباس های با جنس کرپ به دلیل عدم عبور در فصل زمستان استفاده می شود. دارای رنگ های مختلف و زیبا می باشد.

پارچه استرج یا کشباف

پارچه استرج از الیاف الاستیسیته (الاستیسیته یا قابلیت ارتجاعی یک جسم) که جزو الیاف مصنوعی است به وجود آمده .این پارچه را با نام‌های اسپاندکس، نایلون، لایکرا و دیگر نام‌های تجاری می‌توان در بازار یافت. همچنین پارچه‌هایی که کشبافت هستند و یا به روش بافت حلقوی ایجاد می‌شوند نیز در این دسته قرار می‌گیرند. از مهمترین ویژگی این پارچه، خاصیت کشسانی و قابلیت ارتجاعی آن است. همچنین چون جنس پارچه استرج از نایلون است و به دلیل این که تعرق بدن را به لایه های بعد منتقل می‌کند برای لباس ورزشکاران بسیار مناسب می‌باشد.

پلی اتیلن

در تولید پلی اتیلن از الیاف مصنوعی استفاده می شود، از مقاومت بالایی در برابر سایش و پاره شده برخوردار است.

پارچه کچه

الیاف کچه معمولا از جنس پشم طبیعی است و به روش‌های صنعتی و طبیعی رنگرزی می‌شود. جنس این الیاف در حالت‌های مختلفِ نرم و زبر وجود دارد و برای شکل دادن به آن‌ها باید از ابزار مخصوصی مثل سوزن استفاده کرد. همچنین می‌توان در کارهای نمدمالی سنتی و یا عروسک‌سازی و تزیینات پارچه‌های نمدی و پشمی از آن استفاده کرد.

پارچه تی‌سی

پارچه تی‌سی با نام‌های دیگری همچون تترون (نام قدیمی و ژاپنی آن)، تیکسی و یا پنبه ۳۵/۶۵ هم شناخته می‌شود. این نوع پارچه از 65 درصد پنبه و 35 درصد پلی استر و به روش باف تاری و پودی (یعنی الیاف به صورت عمودی و افقی روی هم قرار می‌گیرند) ساخته می‌شود. این پارچه بهترین پارچه برای دوختن لباس‌های فرم، مبلمان، کوسن و وسایل خواب است. همچنین این پارچه خاصیت چروک پذیری کمی دارد و بعد از شست و شو به سرعت خشک می‌شود.

پارچه مکلون

پارچه مکلون از الیاف پلی پروپیلن است که در تولید موکت و فرش استفاده می‌شود چرا که جذب رطوبت این الیاف صفر و استحکام بالایی دارند. نحوه‌ی ریسندگی الیاف و در نتیجه بافت آن بسیار سریع و آسان است. از دیگر ویژگی‌های این پارچه می‌توان به قیمت ارزان و فراوانی آن اشاره کرد.

پارچه نینون(نینو)

پارچه نینون یک مدل پارچه با بافت حلقوی است که از در هم تنیدن تار و پود (مانند تور) به وجود می‌آید؛ جالب آن‌که اسم این پارچه از زبان فرانسوی گرفته شده است. این پارچه از الیاف ابریشم ایجاد می‌شود و استفاده‌ی اصلی آن برای ایجاد پرده است، ولی در گذشته به عنوان پارچه لباس نیز استفاده می‌شده. پارچه نینو پارچه‌ای سبک و دارای تردی خاصی است که به راحتی چین و شکن به پارچه می‌دهد. معمولا برای استحکام بیشتر به این پارچه مقداری الیاف نایلون اضافه می‌کنند.